BARÜ ev sahipliğinde “III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” gerçekleştirildi

EN | TR

Bartın Üniversitesi
İletişim Koordinatörlüğü

Ülke genelinde bilgiye ulaşmada özel gereksinimli bireylere eşit fırsatların oluşturulması amacıyla başlatılan “III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” farklı disiplinlerden alanında uzman kişileri Bartın Üniversitesinde (BARÜ) bir araya getirdi.

Bartın Üniversitesi (BARÜ) ev sahipliğinde “III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (KYGM), Manisa Celal Bayar Üniversitesi iş birliğinde Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu organizasyonuyla düzenlendi. Çalıştayda, 29-30 Kasım 2023 tarihlerinde yüz yüze ve çevrim içi oturumlar ile bilgiye engelsiz erişim hususunda gerçekleştirilen uygulamalar ve devam eden çalışmalar hakkında bilgiler verildi.

Çalıştayın açılış konuşmasını çevrim içi olarak gerçekleştiren ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Elmas Esra Ceceli, engelli bireylerin bilgiye erişilebilirliği konusunda ülke genelinde yapılan çalışmaları aktararak “Engellilerin haklarına yönelik 2007 yılında yapılan sözleşmeyi imzalayan ilk ülkeler arasında yer aldık. Engelli vatandaşlarımıza yönelik pozitif ayrımcılığı anayasal güvence altına aldık. Bakanlık olarak erişilebilirlik alanında farkındalık oluşturmaya, bilgi ve bilinç düzeyini artırmaya yönelik çalışmalarımızı yoğun bir şekilde sürdürüyoruz” diye konuştu.

“Açık bilgiyi, erişilebilirliği destekliyoruz”

Çalıştayın açılışında konuşan BARÜ Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun ise BARÜ Merkez Kütüphanesinin özel gereksinimli bireylerin kullanımına uygun olarak tasarlandığını belirterek “Kalite ve sürekli iyileştirme sloganıyla çıktığımız bu yolda engelli öğrencilerimizin her ihtiyacına uygun, örnek bir üniversite oluşturmak için büyük hassasiyet gösteriyoruz. Çünkü biliyoruz ki ‘Tıpkı gökyüzü gibi bilgi de herkesindir.’ Açık bilgiyi, erişilebilirliği destekliyoruz. Üniversite kütüphanemizi de gerçekleştirdiğimiz uygulamalarla erişilebilirlik noktasında diğer üniversitelere örnek olacak düzeye getirdik” dedi.

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi tanıtıldı

Açılış konuşmalarının ardından Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan Kalaç moderatörlüğünde “İyi Uygulama Örnekleri” başlıklı panel gerçekleştirildi. Panel kapsamında Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Kütüphaneler Daire Başkanlığından Lütfü Kılınç, “Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Engellilere Yönelik Faaliyetler” adlı sunumunda özel gereksinimli bireylere yönelik; Braille baskılı yayın koleksiyonu ve isimlikler, acil çağrı butonu, görme engelliler teknoloji sınıfı ile sesli adımlar uygulaması gibi kütüphanede kullanılan uygulamaları tanıttı.

Farklı engel gruplarının ihtiyaçlarına yönelik kapsayıcı çalışmalar…

“Otizm Dostu Kütüphane Hizmetlerine İlişkin Paydaş Görüşleri” adlı sunumda ise Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümünden Prof. Dr. Yasemin Ergenekon, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylerin kütüphanelere erişimi üzerine yapılan çalışmalara yönelik yürütülen araştırmaları aktardı. Hacettepe Üniversitesi Okul Öncesi bölümü doktora öğrencisi Nilay Kaptan da çocuk kütüphanelerinde bu araştırmalar kapsamında elde edilen bulguları ve önerileri paylaştı.

Panelde son olarak Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED) Erişilebilir Dijital Matematik Kütüphanesi Projesi Koordinatörü Oğuz Akkaya, matematik öğreniminde kullanılan materyaller hakkında bilgi vererek dijital materyallerin önemine değindi. Aynı dernekten Engelsiz Nota Kütüphanesi proje yürütücüsü Ali Caner Alpaslan ise görme engelli bireylerin en fazla yöneldiği sanat dalının müzik olduğunu belirtti. Ayrıca engelli müzisyenlerin nota erişimine ulaşımını kolaylaştırmak amacıyla engelsiz nota kütüphanesini kurduklarını aktararak BARÜ iş birliği ile gerçekleştirilen “Notalara Dokunmak” projesinden bahsetti.

Dijital çağda e-uygulamalar anlatıldı

İkinci oturumda verilen “Herkes İçin Erişilebilir Kütüphane Hizmetleri ve Kapsayıcı Yayıncılık” adlı panel ise KYGM Kütüphanecilik Standartları Daire Başkanı Asuman Akdemir moderatörlüğünde yapıldı. İlk olarak KYGM Kütüphane Koordinasyon Birimi Sorumlusu Mehmet Başaran, halk kütüphanelerinin erişilebilirliği hakkında ülke genelinde yapılan çalışmaları ve gezici kütüphane hizmetlerini aktardı. Sakarya Akyazı İlçe Halk Kütüphanesinden Belgüzar Aksoy Gürer ‘Herkes için kitap’ sloganıyla işitme engelli bireyler için geliştirilen “Kitap+” uygulamasından bahsetti. KYGM Dijital Yayıncılık ve Ar-Ge Birimi Sorumlusu Mehtap Çayırlı ise bünyesinde binlerce dijital kitap bulunduran “e-kitabım” uygulamasını tanıttı. Aynı kurumdan kütüphaneci Büşra Salman da “Konuşan Kitaplık” projesinin ortaya çıkış süreçlerini ve uygulamanın nasıl kullanılacağını anlattı. Oturumun son konuşmasında ise KYGM Kültür ve Turizm Uzmanı Metehan Samancı Milli Kütüphane’de geliştirilen elektronik hizmetler hakkında konuştu.

Kullanıcı dostu engelsiz kütüphane örneği: BARÜ Merkez Kütüphanesi

Moderatörlüğünü BARÜ Bilgi ve Belge Yönetimi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Altay’ın yaptığı “İyi Uygulama Örnekleri”ni konu alan üçüncü oturumda ise BARÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Öğr. Gör. Burak Beygirci, Üniversitemiz merkez kütüphanesini mekânda erişilebilirlik üzerinden tanıtan bir sunum gerçekleştirdi. Beygirci, “Bu kıymetli etkinliğe ev sahipliği yapan Üniversitemiz adına gururluyuz. Elde edilecek kazanımlar erişilebilirlik konusunda diğer üniversitelere de kılavuzluk edecektir. Batı Karadeniz’in en büyük kütüphanesi olarak YÖK tarafından “Mekânda Erişilebilirlik Ödülü”ne layık görülerek turuncu bayrak aldık. Erişilebilirlik noktasında tescilli olan kütüphanemiz, tüm kullanıcılara açık ve erişilebilir durumdadır” diye bilgilendirmelerde bulundu.

Erzurum İsmail Saib Sencer ve Niğde İl Halk Kütüphanelerinden yetkililer de panele çevrim içi katılarak halk kütüphanelerinin erişilebilirlik konusundaki iyi uygulama çalışmalarını katılımcılara aktardı.

Günün son oturumu “Erişilebilir Kütüphanelere Uluslararası Bir Bakış” başlığıyla BARÜ Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Lale Özdemir Şahin moderatörlüğünde Bulgaristan Veliko Tarnovo Bölge Kütüphanesi Müdürü Doç. Dr. Kalina Ivanova ve Sırbistan Niş Halk Kütüphanesi Dijital Kütüphane ve Bilgi Teknolojileri Departmanı Yöneticisi Aleksandra Adzic’in katılımıyla çevrim içi olarak gerçekleşti.

Çalıştayın ikinci gününde; ‘Mekansal Erişilebilirlik’, ‘Materyal Erişilebilirliği’, ‘Dijital Erişilebilirlik’ ve ‘Genel Erişilebilirlik’ alt başlıklarında grup çalışmaları yapıldı. Çalıştay değerlendirme toplantısı ve sonuç bildirisinin okunmasıyla programın kapanışı yapıldı. Çalıştayın anlam ve önemine binaen katılımcılara belgelerinin takdimi ve hatıra fotoğrafı çekimi ardından program sona erdi.

Ayrıca iki gün devam eden çalıştay boyunca görme engelliler için sesli betimleme ve işitme engelliler için işaret dili tercümesi yapıldı.